George Orwell – 1984

Releasedate: 1949
Gekocht: Ooit van mijn oom geweest.

1984 lijkt de volwassen opvolger van zijn eerdere titel: Animal Farm. Waar Orwell in Animal Farm een dierenboerderij gebruikt als eenvoudige metafoor voor leven onder communistisch regime, draait hij er in 1984 niet omheen.

Hij schetst een eng geloofwaardige wereld waarin mensen in onderdrukking leven van een dictatuur. Orwell weet bijzonder realistisch te beschrijven hoe indoctrinatie de psyche van ieder mens kan veranderen. In het verhaal wordt dit eenduidig gedemonstreerd met de welbekende 2 + 2 = 5 waarheid, waarvan de overheid ieder mens weet te overtuigen. Net als bij Animal Farm, zijn de overeenkomsten met landen in onze tijd makkelijk gemaakt.

Bijvoorbeeld zoals de overheid een complex apparaat in werking stelt om de bevolking te controleren en hun blik op de wereld te vormen en manipuleren. Orwell beschrijft in het bijzonder knap hoe nieuws en zelfs geschiedenisbronnen worden verdraaid om de bevolking te bedotten. Ook herkenbaar hoe de heerser angst en marteling gebruikt om zelfs de diepst gewortelde opvattingen van de mens naar zijn waarheid te verdraaien.

We volgen hoofdpersonage Winston, die steeds meer moeite heeft met de armoedige controle-maatschappij waarin niks mag en mensen bang gehouden worden. Door het geloofwaardige personage, is zijn angst voelbaar en zijn weerstand begrijpelijk. Als lezer merk je Winston soms aan te moedigen om zijn verzet door te zetten, maar op andere momenten hoop je weer dat hij zich koest houdt met plaatsvervangende angst voor zijn leven. Mooi om te lezen hoe hij in de liefde de extra kracht vindt om fantasieën over verzet om te durven zetten in daden, met alle gevolgen van dien.

Kortom
Een meeslepend, volledig en nog altijd actueel verhaal over leven in onderdrukking waarin aan alle menselijke angsten en gedragingen is gedacht. Een voorbeeld van hoe indoctrinatie zelfs de meest diepgewortelde opvattingen van ieder mens kunnen veranderen.

Plusjes
+ Door zijn oog voor detail wordt de wereld zeer geloofwaardig en het verhaal meeslepend.

+ Voordat het echte verhaal begint, leef je al even met Winston in zijn wereld. Het verhaal zelf heeft daarom weinig afleiding van worldbuilding.

Minnetjes
– Het tempo van vertellen voelt soms niet passend bij wat er gebeurt. Minder relevante onderdelen worden trager beschreven dan sommige belangrijke plotwendingen die terloops vermeld lijken.

– Het boek legt betrekkelijk veel uit in plaats van dat het laat zien. (Veel vertellen, weinig laten zien.) Bij sommige passages van het boek ontstaat daardoor de neiging dat je aandacht verslapt.

Beoordeel deze recensie of deel jouw mening over het boek.