Boekrecensies

Steun je lokale boekwinkel!

Recensies van alle sciencefiction meesters,
mét een korte biografie.

Biografie: Jules Verne 1828, Amiens – Frankrijk
Jules Verne was dé pionier van speculatieve fictie. Zelf zag hij het voorspellende karakter van zijn verhalen als toeval en zei hij vooral te schrijven ter entertainment. Toch wist hij de lezer met zijn verhalen mee te nemen naar een fantastische toekomst. Hij was in zowel zijn wijze van vertellen als de vertellingen zelf zeer origineel en daardoor een succesvol schrijver.

Jules Verne studeerde af in rechten maar had vooral veel interesse in de wetenschap. Hij was vaak in de bibliotheek om zich te verdiepen in o.a. aardrijkskunde en natuurkunde. Waardevolle informatie voor zijn boeken verzamelde hij op z.g. fischekaarten waarvan hij er vele duizenden had. Kenmerkend aan zijn verhalen is ook dat ze voor die tijd wetenschappelijk vernieuwend en bijzonder accuraat bleken te zijn. Hij wordt daarom ook wel de vader van sciencefiction genoemd.

In 20.000 Leagues under the sea (1869) beschrijft hij bijvoorbeeld o.a. correct het besturingssysteem van een onderzeeër en de werking van gasluchtdruk-flessen voor diepzeeduiken, welke beiden in 1869 nog niet gebruikelijk waren. Ook voorspelde hij vrij nauwkeurig de reis naar de maan, welke werkelijk pas 100 jaar later plaats zou vinden.

Zijn werk werd zowel literair als wetenschappelijk hoog geprezen. Zijn boek Journey to the center of the earth (1864) werd zelfs als verplicht op de leeslijst voor wetenschappelijke opleidingen vermeld. Literaire critici weerden zijn werk soms door het commerciële karakter en in andere landen door de soms slechte vertalingen. Jules Verne wordt daarom soms ook de verkeerd begrepen auteur genoemd.


Trivia
From the Earth to the Moon (1865) toont overeenkomsten met NASA’s Apollo missies welke pas 100 jaar later begonnen. Ook in dit boek vertrekt de raket vanaf Cape Canaveral en de plaats waar Apollo 11 op Aarde landt wijkt maar enkele kilometers af van de plaats beschreven in het boek. Ook vliegt de raket in het boek in een baan om de maan net zoals Apollo 8 doet.

Recensies Twenty thousand leagues under the sea (1869)

Biografie: Aldous Huxley 1894, Godalming – Engeland
Aldous Huxley is een van de bekendste schrijvers van de 20ste eeuw. Als kind van twee wetenschappers, was Huxley een geboren denker. Zijn kracht was om het leven te rationaliseren en in een begrijpelijke vorm te beschrijven.

Een tegenslag op jonge leeftijd bemoeilijkte het najagen van zijn ambities. Door een ooginfectie verloor hij eenzijdig het zicht. Toch heeft hij zich er niet door uit het veld laten slaan. Men vermoedt dat hij ter compensatie inspiratie zocht in de geestverruimende middelen LSD en mescaline.

Zijn veelzijdige oeuvre ademt zijn brede interesse in politiek, technologie en filosofie. Hij was gefascineerd door de onmenselijke kant van technologische vooruitgang. In Brave new world (1932), schetst hij een wereld waarin de mens leeft om de heerser te dienen. Men wordt vanaf de geboorte geprogrammeerd voor zijn voorbestemde rol in de samenleving.

In 1937 emigreerde Huxley naar Hollywood om zijn ambities naar een hoger niveau te tillen. Daar maakte hij naam als screenwriter van Pride and prejudice en Life of Adam Curie. Tevens schreef hij mee aan Disney’s Alice in wonderland (1945), echter haalde niks de film. Zijn stijl was té literair.

Trivia
Aldous Huxley deelde zijn sterfdag met de moord op de toenmalige Amerikaanse president J.F. Kennedy (22-11-1963), waardoor zijn overlijden vrijwel onopgemerkt voltrok.

Recensies Brave new world (1932)

Eyeless in Gaza (1936)

Biografie: George Orwell, 1903, Motihari – India
Eric Arthur Blair (George Orwell), is een van de bekendste Engelstalige auteurs van de 20ste eeuw. Zijn pennaam heeft hij ontleent aan de gelijknamige rivier in Suffolk, Engeland.

Voor hij zich de naam Orwell toekende (1929), had hij al een turbulent leven achter zich. Een leven waardoor zijn grote afkeer tegen autoriteit is ontstaan, welke van grote invloed is geweest op zijn meest bekende titels. 

Als lid van de Indian Imperial Service (1922), zag hij het kolonialisme van dichtbij. Als arme arbeidsmigrant in Parijs en als dakloze in Londen, ervaarde hij het oneerlijke klassenverschil (1928). Als lid van de Independent Labour partij zag hij hoe gewiekst en misleidend de politiek soms is.

Orwell weet als geen ander complexe actualiteit te vatten in treffende metaforen. In Animal Farm geldt de grondwet: Alle dieren zijn gelijk. De communistische onderdrukker, veranderd deze wet sluw in: Alle dieren zijn gelijk, maar sommige dieren zijn meer gelijk dan anderen.

Trivia
Sommige kenners geloven dat zijn meesterwerk 1984 voort komt uit een brievencorrespondentie met ene Noel Wilmett.

Recensies  Animal Farm (1945)

1984 (1949)

Biografie: Arthur C. Clarke, 1917, Minehead – Engeland
Arthur C. Clarke is een van de grootste grondleggers van het genre science fiction. Hij gebruikte zijn schrijven als wetenschappelijke exploratie. Zijn verhalen vormden zelfs aanleiding tot grote wetenschappelijke uitvindingen.

Als kind kon hij eindeloos fantaseren over het heelal. Engelse zeelieden brachten hem zijn eerste science fiction verhalen mee vanuit Amerika. Hier vond hij veel inspiratie. Clarke was leergierig en genoot van exacte vakken op school. Geldgebrek weerhield hem er echter van om verder te leren.

In de tweede wereldoorlog kon hij aan de slag bij de technische dienst van de Engelse RAF. Zijn verbeeldingsvermogen en technisch inzicht hielp de Britten aan een geavanceerd radarsysteem. Deze uitvinding gaf hen een groot strategisch voordeel. Na de oorlog leerde hij verder en slaagde makkelijk voor wiskunde en natuurkunde.

Met zijn verhalen deed Clarke aanzet tot nog andere grote uitvindingen, met name in de ruimtevaart. Zo kwam hij op het concept van de geostationaire communicatiesatteliet, welke ook werkelijkheid is geworden.

Hij genereerde bekendheid als ruimtevaartdeskundige en vele wetenschappers en instanties wisten hem te vinden. Zo ook filmproducent Stanley Kubrick waarmee hij samen werkte aan hun meesterwerk 2001: A space odyssey. Ook deze titel bracht de wetenschap vele nieuwe inzichten en ontdekkingen.

Trivia
De baan rond de aarde die satellieten afleggen staat bekend als de Clarke-orbit.

Recensies 2001: A space odyssey (1968)

Randezvous with Rama (1973)

Biografie: Ray Bradbury, 1920, Illinois – V.S.
Ray Bradbury is een van de meest gevierde schrijvers van de 20ste eeuw. Het meest bepalende deel van zijn jeugd, bracht hij door in Hollywood.

Zijn hang naar verhalen begon al bij het voorlezen door zijn tante. Vanaf het moment dat hij zelf kon lezen, bracht hij veel tijd door in de bibliotheek. Daar liet hij zich inspireren door grote schrijvers zoals Wells, Verne en Poe. Zijn eerste werk schreef hij al op zijn twaalfde, een eigen vervolg op The warlord of mars.

Op zijn veertiende rolschaatste hij vaak door Hollywood opzoek naar beroemdheden. Dit bracht hem zijn eerste succes, toen hij een eigen grap verkocht aan de Burns and Allen radioshow.

Ray vond veel inspiratie en steun bij lokale zielsverwanten zoals schrijver Bob Olson. Samen vormden zij een machtige denktank welke vele sci-fi vondsten heeft voortgebracht.

Bradbury claimed geen dag van zijn ruim 90 levensjaren geleefd te hebben zonder te schrijven.

Trivia
Zijn meesterwerk Fahrenheit 451 schreef hij in negen dagen.

Recensies Golden apples of the sun (1953)

Fahrenheit 451 (1954)

Biografie: Kurt Vonngegut, 1922, Indiana – V.S.
De schrijfstijl van Vonnegut is uit duizenden te onderscheiden. Zijn unieke stijl wordt zelfs “Vonnegutian” genoemd. Hij zou zijn schrijfwijze te danken hebben aan zijn reportagewerk. Zo werkte hij o.a. als politieverslaggever en als journalist.

Kenmerkend is zijn bedrieglijk eenvoudige wijze van vertellen. Een verhaal draagt vaak meer betekenis dan dat het lijkt. Ook beschrijft hij alle personages uitzonderlijk gedetailleerd. Hoofd- of bijrol, allen spreken tot de verbeelding.

Zijn verhalen kennen vaak een satirische ondertoon en tonen de futiliteit van menselijke inspanningen. Goed mogelijk was dit een gevolg van zijn terugkerende depressies. In 1984 deed hij zelfs een suïcidepoging. Uiteindelijk overleed hij in 2007 als gevolg van een val van de trap.

Naast zijn schrijversbestaan, werkte Kurt ook als scheikundige en vocht mee in de tweede wereldoorlog. Zijn getuigenis van het bombardement op Dresden vormde de inspiratie voor zijn meesterwerk Slaughterhouse Five (1969), de titel die hem miljonair maakte.

Kurt schreef naast deze titel nog vele andere bestsellers, waaronder Cat’s cradle (1963). Hoewel de titel zeer verschillend werd ontvangen, bracht deze hem zijn titel als meester in antropologie.

Trivia
Kurt Vonnegut leerde zijn toekomstige vrouw al kennen in de kleuterklas. Zij zagen elkaar af en aan, maar trouwden in 1945 na de tweede wereldoorlog en kregen samen 6 kinderen.

Recensies Cat’s Cradle (1963)

Slaugtherhouse 5 (1969)

Biografie: Philip K. Dick, 1928, Illinois – V.S.
Philip K. Dick is altijd 100% science fiction-schrijver geweest. Samen met schrijvers uit zijn tijd heeft hij het genre op de kaart gezet. Hij was zodanig vernieuwend dat literair critici hem ook wel de Shakespeare van science fiction noemden.

Zijn verhalen waren een fenomeen, maar in het bijzonder leverde zijn universa veel inspiratie op. Regisseurs zoals Paul Verhoeven, Steven Spielburg en de Coen Brothers hebben veel van zijn werelden geleend. Sporen hiervan zijn duidelijk terug te zien in blockbusters zoals o.a. The Matrix (1999), Eternal sunshine of the spotless mind (2004) en Fight Club (1999).

De werelden van K. Dick kennen veel diepgang en kloppen volledig. Elk universum kent zijn eigen wetten, mentaliteit en bijhorende menselijke zorgen. Ondanks het genre scifi, zijn de verhalen daardoor zeer geloofwaardig en meeslepend.

Mogelijk komt dit omdat de werelden voortvloeiden uit zijn eigen beleving. Zo was hij paranoïde, goed mogelijk door zijn experimenteren met drugs. In 1974 reageerde hij ook zo heftig op verdoving bij de tandarts, dat hij lang psychotisch is geweest. Het 8000 bladzijdes dikke logboek dat zijn vrouw bijhielt van zijn belevingen, diende ook als inspiratie voor zijn latere werk.

Hij verkende thema’s zoals identiteit en de gevolgen van technologische vooruitgang. Wat maakt wie we zijn? Wat voor rol speelt geheugen daarin? Waar zit het hellingsvlak tussen technologische progressie en bedreiging? In zijn meesterwerk Do androids dream of electric sheep? (1968) verkent hij het hellingsvlak tussen mens en machine. Een premiejager doodt rebellerende androïden. Zijn werk roept echter gewetensvragen op als blijkt dat hij niet zoveel verschilt van de anroïden.

Trivia
Pas na zijn overlijden (1982) werd K. Dick wereldwijd beroemd door films gebasseerd op zijn werk zoals Bladerunner (1982), Total Recall (1990) en Minority Report (2002).

Recensies Do androids dream of electric sheep? (1968)

Ubik (1969) The man in the high castle (1962)

Biografie: Octavia Butler, 1947, Californië – V.S.
Als afro-Amerikaanse vrouw bracht Octavia een nieuwe invalshoek in het door blanke mannen gedomineerde scifi-genre. Hoewel het in haar verhalen strict decor is schemeren thema’s zoals culturele diversiteit en laag sociaal-economische klasse wel door. Thema’s die in haar eigen leven een grote rol spelen.

Als kind was zij verlegen en dislectisch waarvoor zij veel gepest werd. Schrijven werd een veilige escape en hielp haar met zelf-expressie. Toen zij haar roeping gevonden had op haar 13e ontmoedigde haar tante haar om de passie te vervolgen, omdat donkere mensen geen schrijver zouden kunnen worden. Ook haar moeder had liever dat zij secreteresse werd om zeker te zijn van een inkomen. Toch zette zij door en met hulp van haar middelbare school docent diende zij haar eerste manuscript in bij een science fiction magazine (1960).

Octavia ontwikkelde zich verder als scifi-schrijfster na het volgen van de Clarion workshop. Zij publiceerde vervolgens haar debuut Crossover (1971). Daarna werkte zij aan romans die deel uitmaakten van de Patternist series, Patternmaster (1976), Mind of my mind (1977) en Survivor (1978). Dankzij deze serie kon zij leven als fulltime auteur.

Later won zij in een jaar zowel de Hugo Award voor beste korte verhaal met Speech sounds en een Nebula voor beste novelette met Bloodchild (1984). Met haar vervolg-publicaties Parable of the Sower (1993) en Parable of the Talents (1999) vestigde ze zich definitief als grote naam in het scifi-genre. Voor Parable of the Talents (1999) won zij een Nebula en ontving als eerste scifi-auteur de MacArthur Foundation Fellowship van $295.000,-.

Zowel de Internationale Astronomische Unie als NASA eerden Octavia Butler op eigen wijze. De IAU vernoemde een berg op de grootste maan van Pluto naar haar (2018) en NASA deed dit voor de landingslocatie van de Perseverance Marsrover (2021).

Trivia
Octavia wilde nog vier Parable-romans te schrijven te beginnen met Parable of the Trickster. Na enkele mislukte pogingen raakte zij ontmoedigd en heeft de serie nooit afgeschreven.

Recensies Parable of the Sower (1993)

Bloodchild (1984)

Biografie: Ian McEwan, 1948, Aldershot – Engeland
Ian McEwan is een van de best bekroonde Britse schrijvers van de 20ste eeuw. Hij schreef veel bekende romans, waar een groot deel van verfilmd is. Hiermee heeft hij een plek verworven in The royal society of literature en is hij benoemd tot commandeur in de orde van het Britse rijk.

Aan het begin van zijn loopbaan, lagen deze titels niet in de lijn der verwachting. De bizarre aard van zijn roman The comfort of strangers (1978), gaf hem toen zelfs de bijnaam Ian Macabre.

McEwan staat bekend om zijn eigenzinnige werkwijze. Hij laat zijn verbeelding de vrije loop en tikt ruim vijfduizend woorden achtereen zonder stoppen. Deze opzet scherpt hij tijdens het ontbijt aan en met de lunch heeft hij al een hoofdpersonage.

Zijn schrijfstijl is herkenbaar, door zijn aandacht voor detail. Hij bewijst graag dat alles de potentie heeft interessant te zijn, zolang je het maar van dichtbij genoeg onderzoekt. Het plot gaat dan ook vaak over de grote gevolgen die kleine details kunnen hebben.

Hij benut schrijven als een kans om thema’s die hem fascineren te verkennen. In zijn roman Amsterdam (1998) verkent hij het thema euthanasie. Bij grotere titels zoals Atonement (2001) en Saturday (2005) zorgen kleine details en speling van het lot voor originele meeslepende wendingen.

Trivia
Ewan McEwan is groot liefhebber van Amsterdam en al jaren bevriend met o.a. cabaretier Freek De Jonge.

Recensies Machines like me (2019)

The cockroach (2019)

Biografie: Liu Cixin, 1963, Shanxi – China
De recente geschiedenis van China wordt getekend door censuur, indoctrinatie en onderdrukking. Vooral de culturele revolutie in de jaren 60 legde creatieve expressie aan banden. Kunst werd strafbaar.

Het is moeilijk om je als schrijver te ontwikkelen wanneer je niet alles mag schrijven of lezen. Toch wist Liu zich te laten inspireren door George Orwell en Arthur C. Clarke en heeft hij zich weten te vestigen tussen de grootste scifi-schrijvers van onze tijd.

Nog toen hij als computer engineer werkte, publiceerde hij zijn debuutroman: China 2185. (1989) Dit werk wordt gezien als de eerste Chinese cyberpunk-titel. Door zijn collega-schrijver en landgenoot Ken Liu, maakt hij nu ook in het westen furore. Ken vertaalde zijn meesterwerk The three body problem (2008) in het Engels. Hiermee won Liu o.a. de Hugo award voor beste roman.

Het westerse succes van Liu Cixin en Ken Liu hebben de deur opengezet voor andere Chinese scifi-schrijvers, zoals ook de veelbelovende Chen Qiufan. Ook de westerse markt wordt steeds meer gedomineert door Chinese scifi-schrijvers.

Trivia
Zijn meesterwerk The three body problem (2008) werd ook aangeprezen door oud-president Amerika Barack Obama.

Recensies The three body problem (2008)

The dark Forest (2008) Death’s end (2010)

Biografie: Ken Liu, 1976, Lanzhou – China
Ken Liu heeft een grote impact gehad op het sci-fi genre. Zijn vermogen om geest te ontvoeren naar vreemde werelden is ook bekroond met alle mogelijke prijzen.

Voordat hij zijn roeping als auteur vond, beproefde hij vele andere loopbanen. Zo werkte hij als software-engineer bij Microsoft, advocaat en tech-consultant. Sporadisch put hij voor verhalen nog inspiratie uit deze vroegere professies.

Hij maakte naam met zijn eerste publicatie Carthaginian Rose (2002), over mind uploading. Na andere publicaties in fictie, richtte hij zich net zo succesvol op epische fantasy romans. Zijn eerste publicatie in dit genre was The grace of kings. (2015) Tevens schreef hij mee aan het Star Wars universum, zoals aan The legends of Luke Skywalker. (2017)

Daarnaast heeft hij andere Chinese science fiction schrijvers in het westen geïntroduceerd, door hun werk te voorzien van een waardige engelse vertaling. Zijn vertaling van Liu Cixin’s The three body problem werd een engelse bestseller.

Trivia
Een van zijn korte verhalen Good hunting, is op Netflix te zien in de animatieserie Love, death and robots. (2019)

Recensies The paper menagerie and other stories (2011)

The hidden girl and other stories (2020)

Biografie: Chen Qiufan, 1981, Chantou – China
Chen Qiufan (Stanley Chan) is net als Liu Cixin in het westen geïntroduceerd door meester scifi-schrijver en vertaler Ken Liu. Deze drie Chinese scifi-auteurs hebben allen in eigen land en internationaal de grootste literaire prijzen gewonnen.

De focus van zijn schrijven ligt de worsteling van de mens met abrupte verstoringen in de samenleving, bijvoorbeeld door A.I en klimaatverandering. In zijn debuut roman Waste Tide (Engelse vertaling 2019) speelt hij met hybride vormen tussen mens en machine en verwerkt hij de gevolgen van klimaatverandering.

Zijn korte verhalen zijn in China bekroond met drie Galaxy Awards en internationaal met 12 Nebula awards en zijn ook in verschillende hoog gewaardeerde science fiction bladen gepubliceerd.

Stanley wordt wereldwijd geroemd om zijn innovatieve geest, grote tech-bedrijven hebben al vaker een beroep op zijn originele kijk op technologie gedaan.

Trivia
Delen van zijn korte verhaal State of trance (2020) zijn automatisch gegenereerd door A.I. gebaseerd op zijn eerdere werken. Hiermee won hij een literaire prijs uitgereikt door een A.I. jury.

Recensies Waste Tide (2013)