Releasedate: 2021
Gekocht: Scheltema, Rokin 9, 1012 KK Amsterdam
Gezien de verworven reputatie van Kazuo Ishiguro als literair genie (Nobelprijswinnaar literatuur) zijn de verwachtingen bij zijn titels hoog. Al lezend vraag je je af of je een diepere geniale betekenis achter de Klara and the sun mist of dat deze er gewoon niet is. Zeker gezien de populariteit van deze titel had ik twijfels over of ik het boek wel goed begreep.
Het verhaal gaat over een wereld waarin met name kinderen een AF (artificial friend) kunnen kopen. In dit verhaal volgen we hoe zo’n slimme robot (Klara) de steun en toeverlaat wordt van het hoofdpersonage Josie, een fragiele emotioneel instabiele tiener.
Kazuo lijkt in de vertelling te spelen met verwachtingen, wat ik aanvankelijk als innovatief aanzag. Op den duur voelt dit spelen met verwachtingen echter meer als een zoekende auteur naar de beste verhaallijn, waar ik geen deelgenoot van wil zijn.
Veel verwachtingen die Kazuo bij de lezer aanwakkert vormen een mooi overkoepelend thema met bijhorend betekenisvol slot. Hierbij is het juist jammer dat Kazuo voor een ander onverwacht pad in de vertelling kiest. Het resultaat is een niet sluitend verhaal met een onbevredigend einde. Het einde leest als een slordig gestrikte schoen, los, warrig en gemakzuchtig.
Wat het verhaal intrigerend maakt wordt op den duur ook vermoeiend voor de lezer. Het is zeer boeiend zoals de AF objectief de gedragingen van mensen analyseert, dit geeft je ook werkelijk een andere kijk op vooral onderlinge verhoudingen. Deze robot-achtige analyse gaat op den duur echter vervelen, is niet altijd consequent of te verklaren. Zo is de AF in bepaalde vaardigheden het ene moment super slim, het andere moment onhandig en komt deze tot ongefundeerde niet te verklaren acties.
Het gegeven van alleen een slimme robot als maatje blijkt niet genoeg voor een boeiend verhaal. Veel van de vertelling wordt opgevuld met, hoewel mooi beschreven, zinloze willekeurige dagelijkse activiteiten. Deze momenten dragen ogenschijnlijk niet bij aan de vertelling.
Art by Zevaniart
Er wordt met verschillende uitkomsten van het verhaal gespeeld maar geen van deze wordt overtuigend uitgewerkt. Zo lijkt het hele verhaal aan te sturen op het overlijden van Josie, de AF die dit wilt voorkomen en de moeder die Josie wilt vervangen voor Klara als robotversie van Josie. Werkelijk op één enkele pagina worden deze verwachtingen teniet gedaan met een moeilijk te geloven niet voorziene remedie. (De AF zet Josie letterlijk in de zon en alle problemen zijn verdwenen.)
| Score | |
| Deus ex-machina | 5 (Laag = goed) |
| Worldbuilding | 2 |
| Personages | 3 |
| Oordeel | 3,0 |
Kortom
Een intressante weergave van de verhouding tussen een kunstmatige vriend (AF) en een tiener maar met een stroperige soms warrige vertelling. Boeiend om de analyse van menselijke verhoudingen door de AF te volgen maar onvoldoende fundering voor een goed verhaal.
Plusjes
+ In het begin van het boek is de belevingswereld van de AF zeer geloofwaardig beschreven en boeiend om te volgen, zoals deze bijvoorbeeld verlangens en angsten heeft.
+ Het personage van de AF wekt empathie waardoor je het gehele verhaal goed in de robot kan verplaatsen en met Klara meeleeft.
Minnetjes
– Het verhaal heeft de potentie een diepgaande betekenis achter het verhaal is er maar wordt niet gevolgt. Het verloop en het einde zijn daardoor onbevredigend.
– De AF is niet consequent in haar vermogen en gedrag en voegt zich soms teveel naar wat het verhaal nodig heeft.
Sejul Nerve 